Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο θεσμός του "Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης", μια θέση που προκήρυξαν ήδη οι διευρυμένοι Δήμοι Βέροιας και Αλεξάνδρειας και αναμένεται να προκηρύξει ο Δήμος Νάουσας, καθώς μέχρι το τέλος του Φεβρουαρίου, η θέση πρέπει να έχει καλυφθεί. Το ενδιαφέρον έγκειται τόσο στον τρόπο με τον οποίο προκηρύσσονται οι θέσεις, καθώς τα σημαντικότερα "προσόντα" που χρειάζεται να έχουν οι υποψήφιοι, είναι "κύρος και εμπειρία".
Επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 77 του Ν.3852/10, οι υποψήφιοι θα πρέπει να υποβάλλουν αίτηση, η οποία θα κατατεθεί στο προεδρείο του δημοτικού συμβουλίου, μέχρι την έναρξη της συνεδρίασης στην οποία υπάρχει ως τακτικό θέμα!
Δηλαδή, με άλλα λόγια, όταν το δημοτικό συμβούλιο, κληθεί να αποφασίσει για το ποιος θα είναι ο καταλληλότερος για την συγκεκριμένη θέση, οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να κάνουν αίτηση μέχρι την έναρξης της εν λόγω συνεδρίασης. Αυτό βέβαια εγκυμονεί άλλα προβλήματα, καθώς αν οι περισσότερες αιτήσεις γίνουν την τελευταία στιγμή, είναι λογικό οι περισσότεροι δημοτικοί σύμβουλοι να μην γνωρίζουν όλους τους υποψηφίους που θα υποβάλουν αίτηση.
Μία αίτηση μέχρι στιγμής
Η "Μ" επικοινώνησε με τον πρόεδρο του δημοτικού συμβουλίου Βέροιας Νίκο Μαυροκεφαλίδη, ο οποίος μας ενημέρωσε ότι μέχρι στιγμής έχει κατατεθεί μία μόνο αίτηση ενδιαφερομένου για τη θέση. Για την διαδικασία που θα ακολουθηθεί δήλωσε πως, είναι πολύ πιθανόν να γίνουν αιτήσεις την τελευταία στιγμή, πριν την έναρξη της συνεδρίασης του δημοτικού συμβουλίου την ερχόμενη Δευτέρα. Σε αυτή, την περίπτωση όπως μας τόνισε, θα υπάρξει ένα ενιαίο ψηφοδέλτιο και θα γίνει μυστική ψηφοφορία σε παραβάν. Αν δεν υπάρξει αποτέλεσμα (διότι χρειάζεται η πλειοψηφία των 2/3 του σώματος), τότε η ψηφοφορία θα επαναληφθεί, ενώ αν χρειαστεί θα γίνει και νέα συνεδρίαση. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες της "Μ" η μοναδική αίτηση που έχει κατατεθεί μέχρι στιγμής στο δήμο Βέροιας, ανήκει στον γνωστό λογιστή και πρόεδρο του χιονοδρομικού κέντρου Σελίου Στέργιο Ζυγουλιάνο.
Αρκετοί υποψήφιοι
Αντίστοιχα, στο δήμο Αλεξάνδρειας, ήδη έχουν κατατεθεί αρκετές αιτήσεις, αλλά ακόμη δεν έχει προσδιορισθεί σε ποια συνεδρίαση θα μπει ως τακτικό θέμα. (κάτι που πρέπει να γίνει όμως μέσα στον Φεβρουάριο). Τέλος στο δήμο Νάουσας, ακόμη δεν έχει προκηρυχτεί η θέση.
Ένας ανεξάρτητος θεσμός
O "Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης", εισάγεται από το πρόγραμμα “Καλλικράτης” (Ν.3852/2010, βλ. εδώ) ως ένας νέος ανεξάρτητος θεσμού που θα δραστηριοποιείται στο πλαίσιο της τοπικής αυτοδιοίκησης: τον Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης (στους Δήμους) και τον Συμπαραστάτη του Πολίτη (στις Περιφέρειες). Πρόκειται ουσιαστικά για τη θέσπιση τοπικών Συνηγόρων του Πολίτη (Regional Ombudsmen/Ombudswomen), δηλαδή τη δημιουργία νέων ανεξάρτητων θεσμών για την εξωδικαστική επίλυση διαφορών ανάμεσα στους πολίτες και τις δημοτικές - περιφερειακές υπηρεσίες, αλλά και για την ανεξάρτητη παρέμβαση με προτάσεις για την βελτίωση της ποιότητας ζωής και την καλύτερη ενάσκηση των δικαιωμάτων.
"Κύρος και εμπειρία"
Ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης επιλέγεται, ανάμεσα σε υποψηφιότητες προσώπων “κύρους και εμπειρίας” που δηλώνονται ύστερα από δημόσια προκήρυξη της θέσης, από τα 2/3 του δημοτικού συμβουλίου (για δήμους άνω των 20.000 κατοίκων, όπως είναι και τρείς δήμοι της Ημαθίας). Με την ίδια πλειοψηφία μπορεί να ανακληθεί ο διορισμός του, για πλημμελή εκτέλεση των καθηκόντων του. Αντίστοιχα, ο Περιφερειακός Συμπαραστάτης του Πολίτη επιλέγεται με την ίδια διαδικασία και πλειοψηφία από τα 2/3 του περιφερειακού συμβουλίου.
Οι αρμοδιότητες
Αρμοδιότητα του Συμπαραστάτη είναι η εξέταση καταγγελιών των άμεσα θιγόμενων πολιτών και των επιχειρήσεων, για κακοδιοίκηση των υπηρεσιών του Δήμου / της Περιφέρειας. Αποστολή του είναι η διαμεσολαβητική επίλυση των διαφορών αυτών, λειτουργώντας δηλαδή ως ένας εξωδικαστικός μηχανισμός, όπως και ο Συνήγορος του Πολίτη. Σύμφωνα με τον νόμο “Καλλικράτη”, ο Συμπαραστάτης έχει υποχρέωση να απαντά στον πολίτη εγγράφως ή ηλεκτρονικώς εντός τριάντα (30) ημερών. Η αρμοδιότητα αυτή δεν αναιρεί βέβαια την αρμοδιότητα του Συνηγόρου του Πολίτη, αλλά καθένας καταλαβαίνει ότι ένας Συμπαραστάτης που λειτουργεί σύμφωνα με αυτές τις διατάξεις μπορεί να επιλύσει το πρόβλημα σε πολύ ταχύτερο χρονικό διάστημα, λόγω και της εγγύτητάς του με την πηγή του προβλήματος, αλλά και της σταδιακά αποκτώμενης εξειδίκευσης στα δημοτικά/περιφερειακά ζητήματα που ανακύπτουν.
Μια δεύτερη αρμοδιότητα είναι η δυνατότητα αυτεπάγγελτης παρέμβασης του Συμπαραστάτη με τη διατύπωση προτάσεων για τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών στους πολίτες. Αυτό μπορεί να συμβαίνει είτε κατά περίσταση, είτε στο πλαίσιο της Ετήσιας Έκθεσης που οφείλει να συντάσσει ο Συμπαραστάτης και η οποία πρέπει να συζητείται υποχρεωτικά στα δημοτικά/περιφερειακά συμβούλια και να αναρτάται στις ιστοσελίδες τους.
Ο Συμπαραστάτης υποστηρίζεται διοικητικά από τις υπηρεσίες του Δήμου/Περιφέρειας, οι οποίες θα πρέπει να του διαθέτουν επαρκές προσωπικό και τα απαιτούμενα για την επαρκή ενάσκηση των καθηκόντων του.
Πρόκειται λοιπόν για έναν θεσμό, ο οποίος μπορεί να συμβάλλει στην εμβάθυνση των δικαιωμάτων των δημοτών/πολιτών, προσδίδοντας νέες διαστάσεις τόσο στην εξωδικαστική επίλυση διαφορών, όσο και στην θεσμική παρέμβαση σε σημαντικά ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι δήμοι και οι περιφέρειες ακόμα και στο πεδίο των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Κωλύματα και ασυμβίβαστα
Ένα κρίσιμο ζήτημα για την επιτυχία και την αποτελεσματικότητα του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης είναι η ανεξαρτησία του από τις δημοτικές αρχές. Ως δημοτικός διαμεσολαβητής, ο Συμπαραστάτης πρέπει να παρέχει τα εχέγγυα ότι θα λειτουργεί με αμεροληψία και διαφάνεια, κι όχι ως προπέτασμα καπνού για την συγκάλυψη της κακοδιοίκησης, όπως έχει καταγγελθεί σε ορισμένες περιπτώσεις στο εξωτερικό.
Ο Καλλικράτης προβλέπει στο άρθρο 77 ότι ως Συμπαραστάτης δεν μπορεί να εκλεγεί “αιρετός δήμου, περιφέρειας ή βουλευτής” και παραπέμπει στα κωλύματα και ασυμβίβαστα του άρθρου 14. Αυτό σημαίνει ότι ένας εκλεγμένος δημοτικός ή περιφερειακός σύμβουλος δεν μπορεί να θέσει υποψηφιότητα. Ακόμη κι αν ο σύμβουλος παραιτηθεί από την ιδιότητά του αυτή, εφόσον ανήκει σε δημοτική παράταξη που εκπροσωπείται στο δημοτικό συμβούλιο, δυσχερώς μπορεί να υποστηριχθεί ότι η ιδιότητά του αυτή είναι συμβατή με την υποχρέωση ανεξαρτησίας απέναντι στις δημοτικές αρχές. Ένας παραιτηθείς δημοτικός σύμβουλος δεν μπορεί να είναι ανεξάρτητος ως προς την δημοτική παράταξη με το ψηφοδέλτιο της οποίας εξελέγη. Εάν εκλεγεί τελικά και Συμπαραστάτης του Δημότη, υπάρχει ο κίνδυνος της σύγκρουσης συμφέροντος και του φαινομένου της σύγχυσης ελεγχομένου - ελεγκτή.
Τα ίδια ισχύουν και για τις κατηγορίες ασυμβίβαστων ιδιοτήτων που αναφέρονται στο άρθρο 14 του Καλλικράτη. Εξαίρεση αναγνωρίζεται από το ίδιο άρθρο για τους υπαλλήλους και διευθυντικά στελέχη του Δημοσίου, εφόσον έχουν παραιτηθεί εντός 18μήνου πριν από τη διενέργεια των δημοτικών εκλογών. Ειδικά για τις δημοτικές εκλογές του Νοεμβρίου 2010 ίσχυαν τα κωλύματα του άρθρου 29 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων.
Η διασφάλιση της ανεξαρτησίας
Τέλος, είναι σημαντικό, κατά την έναρξη της λειτουργίας αυτού του νέου χρήσιμου θεσμού να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη διασφάλιση της ανεξαρτησίας των προσώπων. Εκ των ων ουκ άνευ, ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης αποτελεί μια πολύ σοβαρή αποστολή με δικαιοδοτικές αρμοδιότητες. Γι’ αυτό ο θεσμός δεν θα πρέπει να αξιοποιηθεί για την τακτοποίηση "ημετέρων", καθώς αυτό θα συνιστούσε καταστρατήγηση των διατάξεων του Καλλικράτη, αλλά και της ίδιας της αποστολής του θεσμού.
Επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 77 του Ν.3852/10, οι υποψήφιοι θα πρέπει να υποβάλλουν αίτηση, η οποία θα κατατεθεί στο προεδρείο του δημοτικού συμβουλίου, μέχρι την έναρξη της συνεδρίασης στην οποία υπάρχει ως τακτικό θέμα!
Δηλαδή, με άλλα λόγια, όταν το δημοτικό συμβούλιο, κληθεί να αποφασίσει για το ποιος θα είναι ο καταλληλότερος για την συγκεκριμένη θέση, οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να κάνουν αίτηση μέχρι την έναρξης της εν λόγω συνεδρίασης. Αυτό βέβαια εγκυμονεί άλλα προβλήματα, καθώς αν οι περισσότερες αιτήσεις γίνουν την τελευταία στιγμή, είναι λογικό οι περισσότεροι δημοτικοί σύμβουλοι να μην γνωρίζουν όλους τους υποψηφίους που θα υποβάλουν αίτηση.
Μία αίτηση μέχρι στιγμής
Η "Μ" επικοινώνησε με τον πρόεδρο του δημοτικού συμβουλίου Βέροιας Νίκο Μαυροκεφαλίδη, ο οποίος μας ενημέρωσε ότι μέχρι στιγμής έχει κατατεθεί μία μόνο αίτηση ενδιαφερομένου για τη θέση. Για την διαδικασία που θα ακολουθηθεί δήλωσε πως, είναι πολύ πιθανόν να γίνουν αιτήσεις την τελευταία στιγμή, πριν την έναρξη της συνεδρίασης του δημοτικού συμβουλίου την ερχόμενη Δευτέρα. Σε αυτή, την περίπτωση όπως μας τόνισε, θα υπάρξει ένα ενιαίο ψηφοδέλτιο και θα γίνει μυστική ψηφοφορία σε παραβάν. Αν δεν υπάρξει αποτέλεσμα (διότι χρειάζεται η πλειοψηφία των 2/3 του σώματος), τότε η ψηφοφορία θα επαναληφθεί, ενώ αν χρειαστεί θα γίνει και νέα συνεδρίαση. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες της "Μ" η μοναδική αίτηση που έχει κατατεθεί μέχρι στιγμής στο δήμο Βέροιας, ανήκει στον γνωστό λογιστή και πρόεδρο του χιονοδρομικού κέντρου Σελίου Στέργιο Ζυγουλιάνο.
Αρκετοί υποψήφιοι
Αντίστοιχα, στο δήμο Αλεξάνδρειας, ήδη έχουν κατατεθεί αρκετές αιτήσεις, αλλά ακόμη δεν έχει προσδιορισθεί σε ποια συνεδρίαση θα μπει ως τακτικό θέμα. (κάτι που πρέπει να γίνει όμως μέσα στον Φεβρουάριο). Τέλος στο δήμο Νάουσας, ακόμη δεν έχει προκηρυχτεί η θέση.
Ένας ανεξάρτητος θεσμός
O "Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης", εισάγεται από το πρόγραμμα “Καλλικράτης” (Ν.3852/2010, βλ. εδώ) ως ένας νέος ανεξάρτητος θεσμού που θα δραστηριοποιείται στο πλαίσιο της τοπικής αυτοδιοίκησης: τον Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης (στους Δήμους) και τον Συμπαραστάτη του Πολίτη (στις Περιφέρειες). Πρόκειται ουσιαστικά για τη θέσπιση τοπικών Συνηγόρων του Πολίτη (Regional Ombudsmen/Ombudswomen), δηλαδή τη δημιουργία νέων ανεξάρτητων θεσμών για την εξωδικαστική επίλυση διαφορών ανάμεσα στους πολίτες και τις δημοτικές - περιφερειακές υπηρεσίες, αλλά και για την ανεξάρτητη παρέμβαση με προτάσεις για την βελτίωση της ποιότητας ζωής και την καλύτερη ενάσκηση των δικαιωμάτων.
"Κύρος και εμπειρία"
Ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης επιλέγεται, ανάμεσα σε υποψηφιότητες προσώπων “κύρους και εμπειρίας” που δηλώνονται ύστερα από δημόσια προκήρυξη της θέσης, από τα 2/3 του δημοτικού συμβουλίου (για δήμους άνω των 20.000 κατοίκων, όπως είναι και τρείς δήμοι της Ημαθίας). Με την ίδια πλειοψηφία μπορεί να ανακληθεί ο διορισμός του, για πλημμελή εκτέλεση των καθηκόντων του. Αντίστοιχα, ο Περιφερειακός Συμπαραστάτης του Πολίτη επιλέγεται με την ίδια διαδικασία και πλειοψηφία από τα 2/3 του περιφερειακού συμβουλίου.
Οι αρμοδιότητες
Αρμοδιότητα του Συμπαραστάτη είναι η εξέταση καταγγελιών των άμεσα θιγόμενων πολιτών και των επιχειρήσεων, για κακοδιοίκηση των υπηρεσιών του Δήμου / της Περιφέρειας. Αποστολή του είναι η διαμεσολαβητική επίλυση των διαφορών αυτών, λειτουργώντας δηλαδή ως ένας εξωδικαστικός μηχανισμός, όπως και ο Συνήγορος του Πολίτη. Σύμφωνα με τον νόμο “Καλλικράτη”, ο Συμπαραστάτης έχει υποχρέωση να απαντά στον πολίτη εγγράφως ή ηλεκτρονικώς εντός τριάντα (30) ημερών. Η αρμοδιότητα αυτή δεν αναιρεί βέβαια την αρμοδιότητα του Συνηγόρου του Πολίτη, αλλά καθένας καταλαβαίνει ότι ένας Συμπαραστάτης που λειτουργεί σύμφωνα με αυτές τις διατάξεις μπορεί να επιλύσει το πρόβλημα σε πολύ ταχύτερο χρονικό διάστημα, λόγω και της εγγύτητάς του με την πηγή του προβλήματος, αλλά και της σταδιακά αποκτώμενης εξειδίκευσης στα δημοτικά/περιφερειακά ζητήματα που ανακύπτουν.
Μια δεύτερη αρμοδιότητα είναι η δυνατότητα αυτεπάγγελτης παρέμβασης του Συμπαραστάτη με τη διατύπωση προτάσεων για τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών στους πολίτες. Αυτό μπορεί να συμβαίνει είτε κατά περίσταση, είτε στο πλαίσιο της Ετήσιας Έκθεσης που οφείλει να συντάσσει ο Συμπαραστάτης και η οποία πρέπει να συζητείται υποχρεωτικά στα δημοτικά/περιφερειακά συμβούλια και να αναρτάται στις ιστοσελίδες τους.
Ο Συμπαραστάτης υποστηρίζεται διοικητικά από τις υπηρεσίες του Δήμου/Περιφέρειας, οι οποίες θα πρέπει να του διαθέτουν επαρκές προσωπικό και τα απαιτούμενα για την επαρκή ενάσκηση των καθηκόντων του.
Πρόκειται λοιπόν για έναν θεσμό, ο οποίος μπορεί να συμβάλλει στην εμβάθυνση των δικαιωμάτων των δημοτών/πολιτών, προσδίδοντας νέες διαστάσεις τόσο στην εξωδικαστική επίλυση διαφορών, όσο και στην θεσμική παρέμβαση σε σημαντικά ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι δήμοι και οι περιφέρειες ακόμα και στο πεδίο των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Κωλύματα και ασυμβίβαστα
Ένα κρίσιμο ζήτημα για την επιτυχία και την αποτελεσματικότητα του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης είναι η ανεξαρτησία του από τις δημοτικές αρχές. Ως δημοτικός διαμεσολαβητής, ο Συμπαραστάτης πρέπει να παρέχει τα εχέγγυα ότι θα λειτουργεί με αμεροληψία και διαφάνεια, κι όχι ως προπέτασμα καπνού για την συγκάλυψη της κακοδιοίκησης, όπως έχει καταγγελθεί σε ορισμένες περιπτώσεις στο εξωτερικό.
Ο Καλλικράτης προβλέπει στο άρθρο 77 ότι ως Συμπαραστάτης δεν μπορεί να εκλεγεί “αιρετός δήμου, περιφέρειας ή βουλευτής” και παραπέμπει στα κωλύματα και ασυμβίβαστα του άρθρου 14. Αυτό σημαίνει ότι ένας εκλεγμένος δημοτικός ή περιφερειακός σύμβουλος δεν μπορεί να θέσει υποψηφιότητα. Ακόμη κι αν ο σύμβουλος παραιτηθεί από την ιδιότητά του αυτή, εφόσον ανήκει σε δημοτική παράταξη που εκπροσωπείται στο δημοτικό συμβούλιο, δυσχερώς μπορεί να υποστηριχθεί ότι η ιδιότητά του αυτή είναι συμβατή με την υποχρέωση ανεξαρτησίας απέναντι στις δημοτικές αρχές. Ένας παραιτηθείς δημοτικός σύμβουλος δεν μπορεί να είναι ανεξάρτητος ως προς την δημοτική παράταξη με το ψηφοδέλτιο της οποίας εξελέγη. Εάν εκλεγεί τελικά και Συμπαραστάτης του Δημότη, υπάρχει ο κίνδυνος της σύγκρουσης συμφέροντος και του φαινομένου της σύγχυσης ελεγχομένου - ελεγκτή.
Τα ίδια ισχύουν και για τις κατηγορίες ασυμβίβαστων ιδιοτήτων που αναφέρονται στο άρθρο 14 του Καλλικράτη. Εξαίρεση αναγνωρίζεται από το ίδιο άρθρο για τους υπαλλήλους και διευθυντικά στελέχη του Δημοσίου, εφόσον έχουν παραιτηθεί εντός 18μήνου πριν από τη διενέργεια των δημοτικών εκλογών. Ειδικά για τις δημοτικές εκλογές του Νοεμβρίου 2010 ίσχυαν τα κωλύματα του άρθρου 29 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων.
Η διασφάλιση της ανεξαρτησίας
Τέλος, είναι σημαντικό, κατά την έναρξη της λειτουργίας αυτού του νέου χρήσιμου θεσμού να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη διασφάλιση της ανεξαρτησίας των προσώπων. Εκ των ων ουκ άνευ, ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης αποτελεί μια πολύ σοβαρή αποστολή με δικαιοδοτικές αρμοδιότητες. Γι’ αυτό ο θεσμός δεν θα πρέπει να αξιοποιηθεί για την τακτοποίηση "ημετέρων", καθώς αυτό θα συνιστούσε καταστρατήγηση των διατάξεων του Καλλικράτη, αλλά και της ίδιας της αποστολής του θεσμού.
Εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου