Ιστορία Δ.Ε.Θ.

Ο Νικόλαος Γερμανός, ο ιδρυτής της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης υπήρξε εξαίρετος επιστήμων, δόκιμος συγγραφέας και αξιόλογος πολιτικός. Υπήρξε ένας άνθρωπος με πλατιά μόρφωση και υψηλά ιδανικά, ταυτόχρονα όμως ήταν και άνθρωπος της δράσης.Πριν από εβδομήντα χρόνια, ο Νικόλαος Γερμανός συνέλαβε την ιδέα της οργάνωσης μιας Γενικής Έκθεσης, όχι στην πρωτεύουσα, αλλά στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Διέθετε την επιμονή, τη διπλωματική ευελιξία και το θάρρος που απαιτούνταν για να ξεπεραστούν οι αμέτρητες δυσκολίες και η γραφειοκρατική αδράνεια, για να γίνει το όραμά του πραγματικότητα. Τον άνθρωπο αυτό με το μοναδικό χαρακτήρα και την έντονη προσωπικότητα, ο λαός της Θεσσαλονίκης θα πρέπει να τον θυμάται μ' ευγνωμοσύνη.
78 χρόνια από την ίδρυση και καθιέρωση της Δ.Ε.Θ. xρειάζεται να διευκρινιστεί ότι η ίδρυση και η καθιέρωση του θεσμού που έγινε το 1926, έγινε με τη μορφή και τον τίτλο ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΙΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. Οργανωτής και εκδήλωση είχαν τον ίδιο τίτλο kαι η μόνη εκδήλωση ήταν η Γενική Διεθνής Έκθεση. Από τη στιγμή όμως που ο οργανωτής έγινε φορέας διοργάνωσης και άλλων εκδηλώσεων, προπάντων δε άλλων Εκθέσεων, παρουσιάστηκε η ανάγκη να αλλάξει τίτλο.

Έτσι, απ' το 1977, χρονιά στην οποία ο Οργανισμός μετατράπηκε από Ν.Π.Δ.Δ. σε Α.Ε., άλλαξε και ο τίτλος του φορέα-οργανωτή: Έγινε ΔΕΘ ΑΕ - HELEXPO, που διοργανώνει μία Γενική Έκθεση (την ετήσια Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης), πολλές Διεθνείς Ειδικές Εκθέσεις (Μαρμάρου - Ορυκτών - Μηχανημάτων, Τροφίμων - Ποτών - Εξοπλισμού - Μηχανημάτων, Επίπλου - Διακόσμησης - Εξοπλισμού - Μηχανημάτων, Δομικών Υλικών - Κατασκευών - Εξοπλισμού - Μηχανημάτων, Γεωργικών Μηχανημάτων - Εξοπλισμού - Εφοδίων, Τουρισμού, Σχολικών - Χαρτικών - Βιβλίων, Κοσμήματος, Αλιείας κ.α.), Διεθνή Συνέδρια και Πολιτιστικές Εκδηλώσεις.

Με βάση τον ιδρυτικό νόμο της, η HELEXPO, με έδρα την Θεσσαλονίκη, είναι ο επίσημος ελληνικός φορέας διοργάνωσης Διεθνών Εκθέσεων, Συνεδρίων, και Πολιτιστικών Εκδηλώσεων.

Από το 1929, η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης, είναι μέλος της Ένωσης Διεθνών Εκθέσεων (UFI). Από το 1983, μέλος της Ένωσης έγινε και η DETROP, μία από τις Διεθνείς Ειδικές Εκθέσεις της HELEXPO.
Ανήκει στα στοιχεία του ιστορικού της Έκθεσης - αλλά μέσα απ' αυτά βγαίνουν και οι πρώτοι στόχοι της - η κατάσταση στην οποία βρισκόταν τότε η Ελλάδα, η ελληνική οικονομία και ειδικότερα η οικονομία της Βόρειας Ελλάδας και της Θεσσαλονίκης.

Το βασικό δεδομένο της ιστορικής πραγματικότητας ήταν το ότι λίγα χρόνια πριν η Ελλάδα, ύστερα από μία μακρά πολεμική περίοδο (η οποία ουσιαστικά άρχισε το 1912 και τελείωσε το 1922), ήταν υποχρεωμένη να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της Μικρασιατικής Καταστροφής και της ανταλλαγής των πληθυσμών. Η Θεσσαλονίκη, επιπλέον, ήταν ακόμα βαριά πληγωμένη από την πυρκαϊά του 1917, που είχε καταστρέψει τις πιο κεντρικές περιοχές της. Για την Ελλάδα υπήρχε ένα σκέλος μεγάλου ιστορικού παθητικού. Ένα μεγάλο τμήμα του ελληνισμού είχε ξεριζωθεί απ' τις προαιώνιες εστίες του. Η ανταλλαγή των πληθυσμών γινόταν σημείο καμπής σε μια ιστορία τουλάχιστον 3.000 χρόνων. Αλλά, ο απολογισμός, όσο κι αν σκιάζεται απ' την Μικρασιατική συμφορά, δεν πρέπει να αλλοιώνει την αληθινή σημασία των γεγονότων. Και αυτό γιατί, όταν το 1923 με την συνθήκη της Λωζάνης, έκλεισε ο κύκλος της εξόρμησης του 1912, τα σύνορα της Ελλάδας είχαν επεκταθεί από την Μελούνα στον Έβρο και έφθαναν πλέον από τη Δοϊράνη στο Λιβυκό Πέλαγος.

Όπως αναφέρθηκε, το γενέθλιο έτος της ΔΕΘ είναι το 1926. Στις 3 Οκτωβρίου της χρονιάς αυτής, έγιναν τα εγκαίνια της 1ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Η ιστορική ακρίβεια, ωστόσο, επιβάλλει να σημειώσουμε ότι σαν ιδρυτικό έγγραφο της ΔΕΘ, πρέπει να θεωρηθεί η υπ' αριθμόν 16968/30 Απριλίου 1925 απάντηση του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας σε αναφορά του Νικολάου Γερμανού. Με την απάντηση αυτή το Υπουργείο αποδέχθηκε την πρόταση για τη διοργάνωση Διεθνούς Έκθεσης στη Θεσσαλονίκη. Πρόταση που έγινε πραγματικότητα το επόμενο έτος. Ωστόσο, το βασικό πρόβλημα που είχε να αντιμετωπίσει η Ελλάδα στην περίοδο αυτή, ήταν η ανασυγκρότηση, η αποκατάσταση των προσφύγων και η ανάπτυξη της οικονομίας της. Το ίδιο πρόβλημα και μάλιστα σε αυξημένη κλίμακα είχε να αντιμετωπίσει και η Θεσσαλονίκη. Αυτό το γεγονός, καθορίζει και τους στόχους της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης και απ' αυτό ανέκυπταν και τα μερικότερα προβλήματά της, όπως και οι δυνατότητες για την επίλυσή τους.