Τρίτη 21 Σεπτεμβρίου 2010

Οι κατακόμβες του Παλέρμο (Palermo's catacombs)





Η μακάβρια συνήθεια ξεκίνησε το 1599, όταν οι ιερείς του Παλέρμο αποφάσισαν να ταριχεύσουν το σώμα ενός ευσεβέστατου μοναχού. Απέθεσαν λοιπόν τη σορό του στο χώρο των κατακομβών και χιλιάδες πιστοί προσέρχονταν, για να αποδώσουν λατρευτικές τιμές στο άγιο λείψανο.
Το παράδειγμά τους σύντομα ακολούθησαν πολλοί κάτοικοι του Παλέρμο, που δεν μπορούσαν να δεχτούν την ιδέα της οριστικής εξαφάνισης από τη ζωή των αγαπημένων κεκοιμημένων τους .
Έτσι, με τον καιρό, δημιουργήθηκε ένα ανατριχιαστικό παρακοιμητήριο, όπου ήταν τοποθετημένα κατά κατηγορίες και υποκατηγορίες τα βαλσαμωμένα σώματα εκατοντάδων νεκρών: αντρών, γυναικών, παρθένων και παιδιών, καθηγητών, γιατρών, δικηγόρων, καλλιτεχνών (ανάμεσά τους και ο περίφημος ισπανός ζωγράφος Βελάσκεθ), στρατιωτικών κ.α.
Άλλα από τα πτώματα είναι ξαπλωμένα , τα περισσότερα όμως είναι σε όρθια στάση. Όλα φορούν "τα καλά" τους, ενδύματα φυσικά της εποχής τους , που όμως με το χρόνο έχουν αλλοιωθεί ή έχουν μετατραπεί σε φριχτά ράκη. Η τεχνική της μομιοποίησης βασιζόταν κυρίως στην εμβάπτιση του νεκρού σώματος σε αρσενικό ή ασβέστη, ιδίως κατά τις περιόδους θανατηφόρων επιδημιών, όπως η πανώλη.
Η πιο κοινή μέθοδος ήταν η η "αποστράγγιση των υγρών των σωμάτων" μέσω της έκθεσής τους σε ειδικά κελιά-αφυγραντήρια επί οκτώ περίπου μήνες και μετά το πλύσιμο των σωμάτων με ξύδι.
Αυτές οι ατελείς τεχνικές είχαν αποτέλεσμα την απώλεια της σάρκας σε πολλά μέρη του σώματος, που στην περίπτωση όμως του προσώπου δημιουργεί απίστευτες εικόνες , σαν αυτές δηλαδή που βλέπουμε στις ταινίες τρόμου του Χόλιγουντ.
Υπήρξαν όμως κάποιοι "ειδήμονες" ταριχευτές, όπως ο δόκτωρ Σολάφια, που χρησιμοποιούσαν διαφορετικά υλικά, πιο αποτελεσματικά από τα προηγούμενα, αλλά για λόγους επαγγελματικού απορρήτου πήραν το μυστικό στο θάνατό τους.
Περιδιαβαίνοντας στο σιωπηλό χώρο, ο επισκέπτης εντυπωσιάζεται από την απουσία οσμών και γρήγορα συνηθίζει στο θέαμα των γκροτέσκο συνθέσεων που δημιουργούν οι φιγούρες των πεθαμένων.
Το μεγαλύτερο όμως κέρδος από αυτή την επίσκεψη είναι, όπως λέει ο μεγάλος χορογράφος Μπεζάρ, που είναι τακτικός θαμώνας του "κλαμπ των μουμιών", η συμφιλίωση με την ιδέα της προσωρινότητας, η καταλυτική δηλαδή παραδοχή ότι ουδείς έστι αθάνατος!

Το ταριχευμένο αγγελούδι της φωτογραφίας (άνω)ονομαζόταν Ροζαλία Λομπάρντο. Πέθανε το 1920 και οι εκδηλώσεις λατρείας των συγγενών της οδήγησαν τις αρχές του Παλέρμο να διατάξουν την οριστική απαγόρευση του μακάβριου εθίμου.




Δεν υπάρχουν σχόλια: